Çocuk ve Yas
Yas yaşayan anne babalara pratik öneriler;
- Çocuklarda anneyi babayı kaybetme korkusuna ve ölüm korkusuna sıklıkla rastlanıyor. Bu çocukların gelişimsel süreçlerinin bir parçası.
- Kaygı bulaşıcıdır. O yüzden ebeveynlerin kendi kaygılarıyla başetme yöntemlerini öğrenmesi ile, çocuğa yansıtılan anksiyetenin dozu azaltılmalıdır.
- Çocuğun sözel ya da çizerek yaptığı duygu boşalımları faydalı olabilir. Bu durumda anne yada baba çocuğa resmi anlattırıp ve çocuk anlatırken başıyla söylediklerini onaylayarak duyguları paylaşabilir. Çünkü çocuğun endişelerinin kabul görmesi, korkusunun red edilmemesi tedavi edici bir süreçtir.
- Toronto Library de konu başlıklarına göre çocuk hikayeleri var. Çocuğa ölüm-matem üzerine bir hikaye kitabı alıp okunması fayda sağlar.
- Sosyal ya da fiziksel aktiviteler oldukça yardımcı olur. Çocuğun dikkati ilgi alanına giren farklı sosyal ortamlara yöneltilirse olumlu etkileri olabilir.
- Ebeveynlerin duygularını çocuğun yaşına uygun bir şekilde dürüstçe ifade etmesi önemli. Ebeveyn “ben de annemi kaybettim diye çok üzülüyorum, ağlıyorum ama üzüntümü başkaları ile paylaşınca kendimi daha iyi hissediyorum” diyerek çocuğuna duygularını paylaşması için örnek oluşturabilir.
- Çocuğun sorularına basit ve yaşına uygun cevap verilmelidir. Anne baba rol modeldir. Onların kendi yasını nasıl yaşadığı da çocuk için bir model teşkil eder.
- Ebeveynlerin kendi korku ve üzüntüleri ile nasıl baş ettiği çok önemli. Mesela bir anne yaşadığı kayıptan sonra, kaygısını genelleştirebilir. Çocuğunu kaybetme korkusu hissedebilir.
- Eğer yaşadığınız kayıptan sonra kendiniz ve çocuğunuz için kaygı duyuyorsanız, psikolojik yardım alabilirsiniz. Böyle bir yardım, bu zorlu süreci daha kolay atlatmanıza yardımcı olacaktır.
Kaynaklar:
- Worden, J. W. (1991), Grief Counseling and Grief Therapy. London: Routledge.
- Yıldız, S. Armağan (2004) “ Çocuk, Ölüm ve Kayıp”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 11, 125-144.