Şiir Güzeldir

Numan Çelebi Cihan Kırım’ın kuzeyinde yer alan Orkapı’da 1885 yılında doğdu.  Istanbul’daki eğitim yaşamı sürecinde Kırım ve Tatar kökenli değişik gençlik derneklerinin yapılanmasında yer aldı. Hukuk eğitimini tamamladıktan sonra Kırım’a döndü. 1917 yılında Kırım Tatar Milli Kurultayı’nda alınan bir karar ile Numan Çelebi Cihan başkanlığında Kırım Ahali Cumhuriyeti kuruldu. Ancak bu süreç, 1918 yılı Ocak ayında Numan Çelebi Cihan’ın daha 33 yaşında idam edilmesi ile son bulmuştur.

Bu sayımızda size, artık unutulmakta olan bu değerli insanı tanıtmak ve onu Ant Etkenmen (Ant Etmişim) adlı şiirini yayınlayarak anmak istedik. Özgün hali Kırım Tatarcası ile yazılan bu şiirin son kıtası, 1917 yılındaki kongrede anonim bir beste eşliğinde çalınıp söylenmiş, 1991 yılında ise Kırım Tatarları’nın Ulusal Marşı olarak kabul edilmiştir. Sizlere önce özgün Tatarca halini ve ardından Türkiye Tükçesi’ne çevrilmiş halini sunuyoruz:

Ant etkenmen milletimniñ yarasını sarmağa
Nasıl olsun eki qardaş birbirini körmesin?
Onlar içün ökünmesem, muğaymasam, yaşasam
Közlerimden aqqan yaşlar derya-deñiz qan bolsun.

Ant etkenmen şu qaranğı yurtqa şavle sepmege,
Nasıl bolsun bu zavallı qardaşlarım iñlesin?
Bunu körüp buvsanmasam, muğaymasam, yanmasam
Yuregimde qara qanlar qaynamasın, qurusın.

Ant etkenmen, söz bergenmen millet içün ölmege
Bilip, körüp, milletimniñ köz yaşını silmege.
Bilmey körmey, biñ yaşasam, qurultaylı han bolsam,
Kene bir kun mezarcılar kelir meni kömmege.

——

Ant etmişim milletimin yarasını sarmaya,

Nasıl olur da, iki kardeş birbirini görmesin?

Onlar için üzülmesem, kaygılanmasam, yaşasam,

Gözlerimden akan yaşlar derya deniz kan olsun
Ant etmişim şu karanlık yurda ışık saçmaya,

Nasıl olsun bu zavallı kardeşlerim çürüsün?

Bunu görüp bunalmazsam, üzülmesem, yanmasam,

Yüreğimde kara kanlar kaynamasın, kurusun

Ant etmişim, söz vermişim millet için ölmeye,

Bilip, görüp milletimin göz yaşını silmeye.

Bilmeden, görmeden bin yaşasam, kurultaylı han olsam,

Gene bir gün mezarcılar gelir beni gömmeye