Gurbet – Gurbetçilik
Tuhaftır, bir gurbetçi için topa tekme ile vurmak doğru geliyor da, sopa ile vurmak yabancı geliyor. Ne diyelim işte böyle.
Musiki gurbetçilerinden birisi de geleneksel musiki düşkünü, ‘Itrî, Eski Mûsıkî’ şiirlerinin yazarı Yahya Kemal. Polonya elçisi bulunduğu sırada yazdığı ‘Kar Mûsıkîleri’ (adına dikkat ediniz) şiirinde devamlı yağan kar seslerini bir erganun (org, yabancı bir çalgı) âhengine benzetir ve ‘İslâv’ kederinden zevk almadığını söyler (Yahya Kemal, s. 46-47). Sonra da …
Bir erganun âhengi yayılmakta derinden …
Duydumsa da zevk almadım İslâv kederinden.
Zihnim bu şehirden, bu devirden çok uzakta
Tanbûri Cemil Bey çalıyor eski plâkta.
Birdenbire mes’ûdum işitmek hevesiyle
Gönlüm dolu İstanbul’un en özlü sesiyle.
Sandım ki uzaklaştı yağan kar ve karanlık,
Uykumda bütün bir gece Körfez’deyim artık ‘
Vatan hasreti de var burada !
Kemalettin Kamu’nun ‘Gurbet’ şiirini Yıldırım Gürses, bu şiirdeki duygulara çok yakışır bir şekilde Uşşak makamında ve Semai usulünde bestelemiş. Notasını aşağıya çıkardık.
Orta Anadolu’dan (Keskin), Yücel Paşmakçı’nın derlediği, Bir yiğit gurbete gitse halk musikisi parçası da sözleri ve bemol’lu inici dizileriyle, gurbet duygularını başarılı bir şekilde yansıtır. Onun da notasını aşağıya koyduk. Bu türkünün sözleri, bir Karacaoğlan şiirinin varyantıdır,(Öztelli, s. 330-331).
Dr. İlhami Gökçen
Kaynaklar:
- Dr. İlhami Gökçen. Türk Musikisine Katkılar. Ankara: Ürün Yayınları, 2008.
- Memet Fuad. Çağdaş Türk Şiiri Antolojisi. İstanbul: Adam Yayınları, 1985.
- Yahya Kemal. Kendi Gök Kubbemiz. İstanbul: Yahya Kemal Enstitüsü, 1974.
- Cahit Öztelli. Karaca Oğlan, Bütün Şiirleri. İstanbul, Milliyet Yayınları, 1970.
- Bülent Savaş Nota Arşivi (Google)
- TRT yayınları