Sanat: Bir Tedavi Yöntemi
Bu beş ses konusu Farabi, İbni Sina başta olmak üzere pek çok tıp aliminin yapıtlarına konu olmuştur. 1037’de vefat eden İbn-i Sina da en önemli eseri Kanun’da melankolinin tedavisinden bahsederken müzik ve resimin kullanıldığından bahseder. Evliya Çelebi Seyahatname’sinde II. Beyazıt tarafından 1484’te yaptırılmış Darüşşifa’da bu terapinin varolduğundan bahseder. Avrupa’da 15. Yüzyılda akıl hastalarının “içlerine cin kaçmış” denilerek dışlandığı dönemde Osmanlı’nın şifahanelerinde su, güzel koku ve müzik aracılığıyla tedavi edilmesi, topraklarımızda o yıllarda hümanizm adına ne kadar ilerde bir medeniyetin hakim sürdüğünün kanıtıdır.
Müzik tedavisinde makam seçimi önemlidir. Her makamın hitap ettiği bir hastalık vardır. Manik tedaviye yönelik yavaş ritimli parçalar, depresyona karşı hareketli şarkılar tavsiye edilmiştir. Dileyen kendisi de deneyebilir.
Bu tedavinin sistematik olarak kullanımı 900 sene önce Selçuklu sultanı Nurettin Zengi tarafından yaptırılan Nurettin Hastanesi’ndedir. Sonraki dönemlerde Kayseri, Sivas,Amasya, Manisa, Bursa ve Edirne şifahanelerinde bu konuda terapi uygulamaları yapıldığı ve haftada üç gün hastalara uygun makamların dinletildiği Evliya Çelebi seyahatnamesinde yer almaktadır.
Müzikle tedavinin tarihi tıp kadar eskiye gitmektedir. Homer ameliyatlarda müzik kullanmış ve başarılı olmuştur. Eflatun, özellikle müziğin öğretilmesi üzerinde çok durmuştur. Askulap, sağırlığı tedavi etmek için trampet kullanmasıyla meşhurdur. Gerek Cicero, gerek Celsus, müziğin akıl hastaları üzerindeki iyi etkisinden bahsederler. “…hastalarda melankolik düşünceler yok edilmelidir ki, bu amaç için müzik ve gürültüler kullanılabilir”. Aristoxenes, müziğin yemek sırasında iyi gittiğini, çünkü zihnî ve fizikî aşırılığı müziğin simetrisinin bertaraf ettiğini söyler.
İskandinav halkları arasında şarkıların ve melodilerin,hastaları tedavi etmek, ya da insanları hasta yapmak, yaraları iyileştirmek, kanı durdurmak, ağrıyı dindirmek ya da uyku temin etmek için kullanıldığı söylenir.
